Sociaal ondernemen: Een broodje dat iedereen lust
In juli 2020, middenin de coronacrisis, toen iedereen het heel druk had met op andere dingen letten, ontstond er iets bijzonders middenin Amsterdam. Een nieuwe organisatie werd opgericht, een samenwerking van drie ondernemingen. Iedereen kent Heineken, veel mensen kennen Happy Tosti, weinig mensen kennen Milieuwerk, maar samen vormen ze nu Social Capital.
Social Capital is bedoeld om zoveel mogelijk mensen met een zichtbare of onzichtbare arbeidsbeperking een betaalde baan aan te bieden bij de partners van Heineken in de horeca en facilitaire dienstverlening. Milieuwerk en Happy Tosti zorgen voor de detachering en de begeleiding van deze werknemers. Wie zijn de mensen achter Milieuwerk en Happy Tosti? In dit tweede deel over deze bijzondere samenwerking nemen we Happy Tosti onder de loep.
Door Laurens Molengraaf
Happy Tosti
Happy Tosti valt in alle aspecten op in de winkelstraat. De vormgeving is vrolijk, sterk en speels, het aanbod wordt duidelijk gecommuniceerd en de sociale boodschap straalt van de menukaart en het personeel af. De keten telt momenteel zeven vestigingen, waar medewerkers met en zonder arbeidsbeperking heerlijke tosti’s maken en serveren: choco banaan is in ons gezin de favoriet.
Jasper Kool studeerde aan de Hogere Hotelschool in Den Haag, waar hij merkte dat hij persoonlijk veel had met de thema’s hospitality en zorg voor de gast. Wat hem tegen begon te staan, was dat al die gastvrijheid uiteindelijk in dienst lijkt te staan van het geld. Sales, omzet, budgetten, begrotingen, winstmaximalisatie. Het voelde als een veredelde businessopleiding, waarbij hospitaliteit slechts het basisprincipe is van een heel duidelijk en op winst gericht businessmodel.
Als hij in 2015 net is afgestudeerd, gaat hij op zoek naar een duurzaam en sociaal businessmodel voor in de horeca. De dan net aangekondigde participatiewet en de decentralisatie zijn nog een vaag gegeven zonder duidelijke kaders of beleid. Voor welke groepen gelden de richtlijnen, hoe wordt alles gefinancierd? Hij waagt vervolgens zelf de stap en maakt de keuze om sociaal te gaan ondernemen met mensen met een arbeidsbeperking.
Keep it simple
Jaspers voorkeur gaat uit naar een horecabedrijf waar mensen met een zogenaamde ‘afstand tot de arbeidsmarkt’ aan de slag zouden kunnen. Al brainstormend komt hij op een single product concept (geen uitgebreide menukaart, maar slechts één product in een aantal variaties) voor de daghoreca; hij wil voorkomen dat medewerkers ’s avonds moeten werken en dan ’s nachts van werk weer thuis moeten komen.
Zo richt hij samen met Wibe Smulders Happy Tosti op, waar je kwalitatief hoogstaande tosti’s in een gezins- en kindvriendelijke (er hangen schommels in de zaak) en rolstoeltoegankelijke lunchrestaurants kunt krijgen. Er wordt een bedrijfsplan geschreven, er worden een logo en een huisstijl ontworpen en er worden financiers gezocht voor een eerste vestiging in Den Haag.
De bank staat niet te trappelen, dus komt het geld van fools, friends and family. Je moet toch ergens beginnen; én een beetje geluk hebben. De huurbaas investeert in de verbouwing, zodat alle plannen toch uitgevoerd kunnen worden. Sociaal gezien is de onderneming een succes. Een restaurant groeit uit tot zes (met mogelijkheden voor franchisenemers om zich aan te sluiten) en inmiddels hebben honderden medewerkers bij Happy Tosti een kans om deel te nemen aan de arbeidsmarkt. Financieel gezien is het minder een droomplaatje: de zaak ging twee keer bijna failliet en het blijft een dunne scheidslijn tussen te veel sociaal ondernemen en te weinig ondernemen vanuit sociaal oogpunt.
Sociaal ondernemen is nog steeds ondernemen met risico’s en kansen
Maar waar de groei niet per se zit in meer winst of meer vestigingen, wordt er met partners en fusies wel degelijk groei gerealiseerd. Er worden samenwerkingen aangegaan met een bakkerij (Lekker Brood) en een cateringbedrijf, er is nu een eigen winkel en ook de chauffeurs die onder Happy Tosti vallen zijn versocialiseerd. Het bedrijf is een onderdeel geworden van Social Capital, waar voor veel meer sectoren sociaal ondernemen is ondergebracht.
Jasper merkt op dat veel medewerkers die zelfvertrouwen opbouwen bij Happy Tosti en vervolgens in een nieuwe baan terechtkomen, vaak alweer snel terugkomen. Er zijn nog maar heel weinig werkplekken waar ze geaccepteerd worden, waar er voldoende begeleiding is en waar ze zichzelf kunnen zijn. Daarom is men begonnen om de medewerkers in detachering in andere bedrijven aan het werk te helpen, zodat goede begeleiding gegarandeerd kan worden en men zonder al te veel problemen ook weer een stap terug kan doen als een andere functie toch een te grote stap blijkt.
Kunnen werken in je eigen tempo, in een prettige werksfeer blijkt toch niet overal gegarandeerd. En nu Happy Tosti deel uitmaakt van een bredere organisatie met veel verschillende aspecten van dienstverlening, is het relatief eenvoudig om medewerkers die ergens niet goed op hun plek zijn, of aan een nieuwe uitdaging toe zijn, een andere baan aan te kunnen bieden. Een van de voordelen van de diverse fusies onder de paraplu van Social Capital.
Wat onmogelijk lijkt toch mogelijk maken
Hoe is het dan gekomen dat Jasper niet zijn roeping vond in het commerciële ondernemen, waar hij wel voor werd opgeleid? Hij wijdt het zelf aan zijn rebelse en sociale karakter. Hij kwam altijd al op voor de zwakkeren om hem heen en nodigde zonder aanmoediging van zijn ouders de kinderen die gepest werden wel uit voor zijn verjaardagsfeestje. Hij geeft ook aan dat zijn ouders allebei in de zorg werken/werkten, wat zijn weerslag heeft gehad op zijn morele kompas. Je werkt niet in de zorg als je hart er niet naar uitgaat. Daarnaast komt zijn vader uit een horecafamilie en kan je uit de beste aspecten van de zorg en de horeca een heel goede basis samenstelling voor sociaal ondernemerschap.
Daarnaast voert hij zijn eigenwijze aard en zijn natuurlijke neiging om tegen de stroom in te gaan aan als drijfveren om na de Hogere Hotelschool niet voor een baan bij Marriott of Ritz-Carlton te kiezen. Hij wil graag bewijzen dat wat onmogelijk lijkt wel mogelijk is en aantonen dat je met anders denken ook meer succes kunt hebben. Sowieso is normaal saai en leer je er niets van. Je haalt ook veel plezier uit het idee dat alles mogelijk is. Zo wisten ze onlangs een plan in te dienen voor een horecabestemming in Rotterdam, dat zo anders was dat het slechts 2% kans kreeg om gekozen te worden. Ze mogen nu daadwerkelijk gaan laten zien dat hun andere plan waarheid kan worden, hun plan voor een nieuw hotel werd gekozen.
Congres van Winst naar Waarde 24 november 2022
Jaarlijks organiseren wij het congres Van Winst naar Waarde waarin het gaat over een andere visie op economie, samenleven en organiseren. Succesvolle organisaties en ondernemingen van nu richten zich op waarde-creatie en duurzaam ondernemen met de blik op de toekomst. Hoe doe je dat, wat zijn de uitdagingen en wat zijn goede voorbeelden? Er is zoveel meer te delen over dit onderwerp dan we op deze ene dag kunnen laten zien. Daarom verzamelen we mooie verhalen die aansluiten bij dit onderwerp.