Jurenne Hooi: van carnavalsfactor tot kansengelijkheid

Jurenne Hooi: van carnavalsfactor tot kansengelijkheid

In de jaren 90 van de vorige eeuw promoveerde Jurenne Hooi in Maastricht in de gezondheidswetenschappen. In plaats van voor een carrière in bijvoorbeeld de farmaceutische hoek, met bijbehorend salaris, deed ze wat haar hart haar ingaf. Armoedebestrijding, schuldhulpverlening en inclusie zijn thema’s waarbij zij zich betrokken voelt. Door er veelvuldig over te spreken op congressen, erover te adviseren en die thema’s op de agenda te krijgen van menig bedrijf, wil zij impact hebben. Zij helpt anderen, vrouwen en mannen, graag om óók impact te hebben.

Tekst Lydia Lijkendijk

Jarenlang was Jurenne Hooi (Curaçao, 1965) CEO van de Amsterdamse welzijnsorganisatie MaDi. Ze vervult commissariaten van stichtingen en organisaties die de thema’s behartigen waar zij warm van wordt, en in 2023 verscheen haar boek Eigen schuld, waarmee ze de menselijke maat in de schuldhulpverlening wil brengen. Ze vindt het fijn om de ander in de ogen te kunnen kijken tijdens een interview. ‘Ik praat nogal met zijpaadjes. Aan de telefoon kan ik niet zien of ik iemand kwijtraak’, verklaart ze. Over het antwoord op de vraag wie zij is, los van haar cv, moet ze even nadenken. ‘Bevlogen en flamboyant, dat ben ik. Ik werk vanuit mijn hart aan de dingen waarin ik geloof. Humor vind ik belangrijk, het houdt me op de been. En ik ben een fervent carnavalsvierder. Toen ik studeerde, vierde ik carnaval in Maastricht. Maar nu ga ik ervoor terug naar Curaçao. Dat is niet eens een guilty pleasure, het is gewoon een pleasure. Mijn calvinistische vader vindt het wel guilty.’ Ze lacht er hard om.

 

Poen, plezier, people

 

Om impact te hebben, verschil te maken in de onderwerpen die haar raken, is de carnavalsfactor belangrijker dan je zou denken. Want plezier hebben, zegt Hooi, is onbeschrijfelijk belangrijk. ‘Carnaval is een inclusief feest, waarbij je veel plezier hebt met mensen. Je bent verbonden met elkaar, je bent in contact, rangen en standen doen er minder toe.’  Voor de klussen die zij doet, zijn de 3 p’s belangrijk. Naast plezier zijn dat poen en people. ‘Daar gaat het om. Ik doe ook klussen waar ik geen cent aan verdien, maar waar ik wel veel plezier aan beleef omdat er een fijn team van mensen bij betrokken is. Als het onderwerp me raakt en ik heb plezier met mensen, ben ik in verbinding met mensen, dan ben ik geneigd ja te zeggen tegen een klus. Daarom vind ik lezingen geven ook zo leuk. Ik kan er een verhaal vertellen dat uit mijn hart komt aan mensen met wie ik verbonden ben.’ Daarnaast, zegt zij, moet je authentiek zijn om verschil te maken. ‘De boodschap die je hebt, moet vanuit je eigen drijfveren komen, waarbij je al je unieke kenmerken gebruikt. Dat is persoonlijk leiderschap. Je moet geloven in je boodschap en er liefde voor hebben, want de ander voelt het als het niet zo is. Jonge vrouwen die in de boardroom terecht willen komen, vertellen mij soms dat geld hun primaire drijfveer is, en soms ook status. Daar kan ik me weinig bij voorstellen. Je bereikt je doelen uit passie voor wat je doet, het geld komt dan vanzelf, is mijn ervaring.’

 

‘Het is niet moeilijk om leiderschap te tonen als alles goed gaat. Juist als je in de problemen zit, luistert het nauw’

 

Veerkracht

 

Persoonlijk leiderschap, zegt Hooi, is niet voorbehouden aan theoretisch opgeleide mensen met een goed betaalde baan. Ze heeft in haar werk bij MaDi allerlei beelden de revue zien passeren over mensen die zich onder heel ellendige omstandigheden staande wisten te houden. ‘Wij onderschatten het doorzettingsvermogen en de persoonlijke kracht die mensen in moeilijke posities moeten hebben om hun gezin eten te geven en hun kinderen een bestaan te geven. Ik heb moeders met schulden zeer creatief zien omgaan met hun situatie. Zij hebben veel meer verborgen veerkracht dan wij denken. Dat moet ook, anders redden ze het niet. En hoe paradoxaal het ook klinkt: ook dat is een vorm van persoonlijk leiderschap. Het is niet moeilijk om leiderschap te tonen als alles goed gaat. Juist als je in de problemen zit en je wilt eruit, luistert het nauw.’ Ze haast zich te zeggen dat ze problemen hebben niet romantiseert. ‘Maar leiderschap tonen als je in de schulden zit, je overal toch doorheen slaan, vergt echt iets van je veerkracht.’

 

Andere bril

 

Een andere benadering door hulpverleners van mensen in achterstandsposities zou wenselijk zijn, vindt Hooi. ‘Mensen die het moeilijk hebben, lopen harder dan jij wanneer ze gezien worden, zich serieus genomen voelen en zich gelijkwaardig voelen in een gesprek met jou. Probeer je oordelen uit te stellen. Degene die tegenover je zit, had je moeder, zus of beste vriend kunnen zijn. En ook die persoon is van waarde voor de maatschappij. De laatste tijd lees je veel van bedrijven die graag mensen met een autismespectrumstoornis aannemen voor bepaalde functies. Zij zien de kracht van mensen met autisme. Ze worden niet meer afgeserveerd naar een sociale werkplaats, omdat we nu anders naar hen kijken.’ Die andere bril, wil Hooi maar zeggen, is handig in veel meer situaties. ‘Het is maar hoe je kijkt. Als de advocatuur gaat staken, is dat vervelend voor mensen met een juridisch conflict. Als vuilnisophalers gaan staken, is dat pas écht vervelend voor iedereen. Wij moeten leiderschap niet alleen maar linken aan mensen die op de Zuidas werken.’

 

Vuurtje in je hart

 

Hoe kun je persoonlijk leiderschap ontwikkelen? Hooi: ‘Door dicht bij jezelf te blijven. Een ander kan geen Jurenne worden. Ik kan mensen wel inspireren, maar zij moeten op zoek naar hun eigen leiderschap. Waar word je blij van? Het klinkt als een platitude, maar het klopt echt. Waarvoor wil je je bed uitkomen?’ Ook als je de dingen doet waar je hart naar uitgaat, kun je tegenslagen verwachten, weet Hooi. ‘Maar die zijn draaglijker als er een vuurtje in je hart brandt. Dat wakkert weer aan. Dat zorgt ervoor dat je door wilt zetten.’

 

Zelf luistert ze daarnaast sterk naar haar intuïtie. ‘Voelt iets niet goed? Dan doe ik het niet. Af en toe trap ik nog in de valkuil dat ik mijn intuïtie uitschakel en toch ga doen wat niet past. En dat gaat altijd fout.’

 

Boodschap voor de boardroom

 

Om anderen te inspireren, gebruikt Hooi zichzelf als voorbeeld. ‘Ook mijn valkuilen benoem ik’, zegt zij. ‘Ik wil anderen prikkelen, raken en tot nadenken aanzetten. Met vrouwen die in de boardroom terecht willen komen, bespreek ik bijvoorbeeld ook welk beeld ze uitstralen op social media. Als er foto’s van jou circuleren met je decolleté tot je navel en een rokje dat net over je billen komt, dan geef je een boodschap af. En dat is misschien niet de boodschap die past bij de boardroom.’ Zij haast zich te zeggen dat iedereen aan mag trekken wat zij wil. ‘Ik oordeel daar niet over. Vind je het niet erg dat mensen doorkijken tot aan je navel? Trek die blouse gerust aan. Maar aan elke actie zit wel een consequentie. Dus houd rekening met de setting waarin je terecht wilt komen.’ Over aanraken of ongewenste opmerkingen heeft ze het niet, zegt Hooi stellig. ‘Ongewenste aanrakingen of opmerkingen mogen nooit, wat je ook aantrekt. Dat gaat grenzen over.’

 

Eigen bonen doppen

 

Dat aan elke actie een consequentie zit, leidt Hooi naar een zijpaadje dat de moeite van het noemen waard is. ‘Het feminisme heeft ertoe geleid dat vrouwen hun eigen keuzes konden maken. Zelfs nu dat betekent dat vrouwen er, onder invloed van rechtse conservatieve stromingen, steeds vaker voor kiezen om tradwife te worden. Als hun man ervandoor gaat, en ze blijven achter met de kinderen en kunnen hun eigen bonen niet doppen, dan is dat de consequentie van hun eigen actie. Ik heb dan geen medelijden, want het was hun bewuste keuze. Ze moeten dan alsnog maar leren hun bonen te doppen.’

 

Kansengelijkheid

 

Voor haarzelf was het nooit een vraag, of ze haar eigen bonen wel ging doppen. Ze wilde verschil maken, van jongs af aan. ‘Ik was een van de eerste mensen van kleur aan de universiteit van Maastricht. Ik heb veel moeten verduren. Racisme, discriminatie en seksisme. Hoeveel mensen me niet met een knipoog gevraagd hebben of wij in bomen wonen op Curaçao! Of me gevraagd hebben om zwarte piet te spelen. Ondanks alle uitdagingen die ik heb doorstaan, heb ik er altijd voor gewaakt om niet in de rol van slachtoffer te blijven. Dat is verlammend en weerhoudt je om je doelen te bereiken. Ik werk aan kansengelijkheid voor de kinderen en kleinkinderen van mijn zussen en broers. Zodat zij niet door alle hoepels heen hoeven waar ik wel doorheen moest. Als zij er nog maar door vijf heen hoeven, en hun kinderen nog maar door ééntje, dan hebben we meters gemaakt. Er zullen altijd hoepels zijn, kansengelijkheid over de volle breedte komt er nooit. Al is het maar omdat sommige mensen met een gouden lepel in hun mond worden geboren en anderen aan de verkeerde kan van de metro.’

 

Ze wil een wereld achterlaten die leefbaar is voor de generaties die na ons komen als het gaat om kansengelijkheid qua gender en kleur. ‘Dan heb ik het nog niet eens over het klimaat gehad, want dat hele verhaal onderschatten we’, verzucht ze.

 

Boekentips

 

Jurenne Hooi is net terug uit de delen van ons koninkrijk die overzee liggen. Ze moest lesgeven op Bonaire. ‘Als ik voor vakantie of werk in het vliegtuig moet, koop ik altijd een boek voor die gelegenheid. Ik struin altijd even bij de boekhandels op Schiphol.’ Het leven is zwaar van de filosoof Kieran Setiya kan ze van harte aanbevelen. Net als De edele kunst van not giving a f*ck van Mark Manson (‘heel grappig’). En A Long Petal of the Sea, een liefdesverhaal van Isabel Allende. ‘Mijn interesse is breed. Indrukwekkend vond ik in mijn jongere jaren de serie Segou van de onlangs overleden schrijfster Maryse Condé. Ze studeerde letteren in Frankrijk, is een vrouw van kleur en schreef vanuit haar zwarte bewustzijn.’

 

Vrouwen met impact

 

De kracht van vrouwelijk leiderschap wordt nog steeds regelmatig onderschat, stelt Hooi. Daarom alleen al is het de moeite waard naar het Jaarcongres Vrouwen met Impact te komen. ‘Vrouwelijke leiders krijgen vaker ontzettend veel shit over zich heen. Kijk naar Sigrid Kaag. Je kunt van alles van haar vinden, maar ze is ook afgefakkeld omdat ze een vrouw is. En dat moet stoppen, daar ben ik heel gepassioneerd over. Een congres over vrouwelijk leiderschap, daar moet dus iedereen heen. In een boardroom moet complementariteit centraal staan, waarbij diverse perspectieven, inclusief die van vrouwen van allerlei achtergronden, essentieel zijn. En denk erom: als je eenmaal de poort naar de boardroom door bent, dan begint het pas! Want daar zitten de mannen met de zeven vinkjes …’