Ode aan de aardige mens

Ode aan de aardige mens

Wat is eigenlijk aardig zijn? Volgens Pacelle van Goethem is dat wel wat meer dan de hele tijd lachen. Het is onbaatzuchtig zijn, en uit pure bedoelingen handelen. “Waarom luisteren we allemaal naar de grote bek, en niet naar alle andere welwillende stemmen?” Pacelle weet het zeker: vandaag hebben we behoefte aan nieuwe ideeën. Nieuwe stemmen. En nee – om gehoord te worden hoef je niet als Barack Obama te klinken. Sterker nog: je krachtigste wapen zit al in je. Want charisma is niet aangeboren. Het is aangeleerd.

Terug naar het begin

Pacelle staat bekend als dé overtuigingsexpert binnen Nederland en heeft meerdere bestsellers op haar naam staan. Ze is internationale keynote spreker en adviseert en coacht de top van politiek en organisaties in overtuigen. Haar reis ernaartoe begon vanuit huis.  Pacelle vertelt: “In mijn loopbaan is mijn vader mijn grootste inspiratiebron geweest. Als kind was ik al verbijsterd over het feit dat we allemaal luisteren naar de grote bek. De mensen die het hardst schreeuwen. Blijkbaar heeft dit een bepaalde aantrekkingskracht – en ik snapte niet waarom. Zeker niet als ik naar mijn vader keek. Een wijze man, met bergen aan kennis die iedereen overal bij hielp. Ook al wist mijn vader veel, hij zei bijna nooit wat. Hij voerde liever een betekenisvol gesprek achter de schermen, in plaats van het hoogste woord pakken. Als ik naar mijn vader keek dacht ik: als wij nou allemaal stil zijn, kunnen we luisteren naar iemand die écht iets te zeggen heeft.”

De nieuwsgierigheid groeide

Want wat gebeurt er eigenlijk in je hersenen als je overtuigd raakt? En waarom is je stem zo’n belangrijk instrument? Met deze vragen op zak startte Pacelle haar reis naar de antwoorden. “Na mijn studie Engels heb ik me gespecialiseerd in Spraak en Taalpathologie onder meer door specialisaties in psychologie en communicatiewetenschappen. Ik ontdekte steeds meer over stemgebruik, en bestudeerde vervolgens alles wat er te leren viel over overtuigen en wat dat doet met je hersenen.” Dit leidde uiteindelijk in 2009 tot haar eerste boek: IJs verkopen aan Eskimo’s wat nog steeds uiterst succevol is. Pacelle geeft hierin inzicht in de psychologie van overtuigen.  Het boek zit vol breintheorie, handige modellen en praktische tips over persoonlijke en inhoudelijke overtuigingskracht. Na 24 drukken verscheen in 2018 een internationale editie.

Want íédereen wil overtuigen
… maar kán iedereen dat ook? Volgens Pacelle wel. “Bestaat er zoiets als charisma? En kunnen we dat ook leren? Ik heb het 10 jaar lang onderzocht, en het antwoord is ja. Er is een spectaculaire samenhang tussen overtuigen en ontspanning. Om iemand te overtuigen, moet je deze persoon eerst open laten staan voor je boodschap. Dat heeft met verwachtingen te maken. Afhankelijk van iemands rol en de situatie, hebben we namelijk onbewust al een idee in ons hoofd van we van de ander verwachten. Deze verwachtingen hangen af van ervaringen, cultuur en overtuigingen. Als die verwachting dan matcht met de werkelijkheid, kunnen we ontspannen. Dan pas staan we écht open voor de inhoud. En hier ontstaat de magie.”

Overtuigen, is dat niet bijna manipuleren?

Pacelle maakt een duidelijk onderscheid tussen overtuigen en manipuleren. “We worden de hele dag door beïnvloed en manipulatie ligt dan zeker op de loer. Invloed is het effect dat iets of iemand op je heeft. Overtuigen is invloed waarbij je instemt met de ander. Dit wordt manipulatie op het moment dat de beïnvloeder wéét dat hij jou laat instemmen met iets wat haaks staat op jouw overtuigingen en belangen. Met mijn boeken wil mensen ook bewust van maken van manipulaties. Je leren hoe je kan voorkomen dat je gemanipuleerd wordt.”

Het bleef niet bij één boek

In 2020 kwam Pacelle namelijk met haar volgende boek: Macht aan de aardige mens. Een ode aan haar vader, die er helaas niet meer is. Maar vooral ook een ode aan iedereen die anders is, of wat abstracter denkt. “We hebben in deze wereld behoefte aan vernieuwing. Mensen met nieuwe ideeën. Oude strategieën opgeven, en luisteren naar de stemmen die minder luid zijn. Stemmen die we misschien niet meteen snappen. Deze mensen moeten opstaan. Maar ze moeten zich dan wel tegen de grote bek kunnen wapenen.” In de praktijk is die vernieuwing nog knap lastig. Want je eigen mening veranderen of opgeven doe je niet zomaar. Velen zien het als zwakte. Pacelle ziet het als lef hebben. En precies daarom brengt ze dit jaar nog haar boek De 180, de psychologie van meningen veranderen uit. “Wáárom denken we dat het zwak is als we onze mening opgeven? Waarom is dat moeilijk? En hoe veranderbereid is de mens? 7 jaar lang heb ik mezelf ondergedompeld in deze psychologie. En heb ik – samen met mijn zoon – een model ontwikkeld met de 4 typen van veranderbereidheid.”

Vertragen om weer te versnellen

De 180 zou al in de winkels moeten liggen, maar het leven had andere plannen. Want in oktober 2023 belandde Pacelle in het ziekenhuis met een levensbedreigende bacteriële infectie in haar hersenen. En dat veranderde alles. “Ik heb veel geluk gehad” vertelt Pacelle. Noodgedwongen moest ze op de rem trappen, maar stiekem bleef ze toch heel hard gaan. “Een jaar lang was ik bezig met de perfecte patiënt zijn. Hard werken om te revalideren en zo snel mogelijk beter worden. Totdat ik in november 2024 hoorde dat ik nooit meer helemaal de oude zal worden. Die avond stond alles stil. Maar gelukkig was de ochtend erna de knop om. Alles is anders, maar met plannen en aanpassen lukt een hoop. Ik doe alleen nog dingen waar ik van houd. Met de mensen die ik leuk vind.”

Het podium op

En één van de dingen waar Pacelle van houdt is haar kennis delen, en mensen bewust maken van hun eigen overtuigingskracht. Op 16 april staat Pacelle weer op het podium tijdens het Jaarcongres polarisatie en leiderschap. “Tijdens mijn lezing gaan we eens goed kijken naar het beeld wat we van leiders hebben. Alle bias daaromheen. Want wáárom ga je altijd mee met de grote bek? Wat maakt dat Donald Trump weer president is? En hoe veranderbereid ben je eigenlijk zelf? Ik laat je zien waarom van mening veranderen essentieel is – en juist een teken van lef en leiderschap.”

Wees vooral jezelf

“Als je ontspannen bent, heb je alles in je” vertelt Pacelle. “In onze ontspanning zit alles wat we nodig hebben. Je hoeft niemand te imiteren. Want oprecht overtuigen doe je op de eerste plaats door ontspannen en bloedeerlijk jezelf te zijn. Aardig. En met ballen. Durf je dromen achterna te gaan.” Pacelle heeft zelf ook nog dromen. Zoals samen met een vriend een eigen theaterprogramma maken. De naam? Beter worden zonder ziek te zijn. Want gezondheid is belangrijk, maar geen randvoorwaarde om écht gelukkig te zijn. “Dus deel je ideeën. Doe de dingen waar je van houdt. En vooral: doe het als jezelf!”

Jaarcongres Polarisatie en Leiderschap 16 april 2025